Fındık üreticisi ve fındık tüccarları Haziran ayı bitip , Temmuz ayına gelindimi rekolte açıklamalarına kilitlenir.
Dünya Sert Kabuklu Üreticiler Birliği , İhracatçılar Birliği , TUİK ,Tarım Ve Orman Bakanlığımız ayrı ayrı rekolte açıklar.
Çünkü herkes bilir ki yeni sezonda fiyat oluşumunda ilk faktör açıklanan rekolte olacaktır.
Fiyat düşük olursa ihracatçı yani aracı daha fazla satış yapacak , daha fazla kar edecektir.
Fiyat yüksek olursa doğal olarak üretici daha fazla kazanacaktır.
İşte bu verimli fındık üretimindeki en büyük açmazdır. Bu yüzden verimli fındık üretimi ile ilgili her çalışma yarıda kalır , desteklenmez.
Kimse bu şekilde söylemek istemese de en yalın hali ile işin özü budur.
En fazla ihracatının yapıldığı 2019 yılında 320 bin ton ihracat ile rekor kırılmasına rağmen ihracat geliri 2.03 milyar dolarda kalırken ; en fazla ihracat gelirinin sağlandığı , 2015 yılında 240 bin ton ihracat ile 2.83 milyar dolar gelir elde edilmiştir.
2015 yılında 2020 yılına göre 80 bin ton az ihracat olmasına rağmen 800 milyon dolar daha fazla gelir sağlanmıştır.
Biz bu açmazla uğraşırken dünya yerinde durmaz tabii ki , üretimini ve verimini artırır.
Gürcistan ve Azerbaycan hızla üretim alanlarını artırırken, İtalya ve ABD dönümde ortalama 400 kg verimi geçer ve 500 kg fındık toplamak için ne gerekiyorsa yapmaya başlar.
Böylece aradan geçen 50 yıl sonra ülkemizin dünya fındığını karşılama oranı % 80 lerden % 50 lere düşer.
Bir diğer husus da yıllardır ihracat geliri ve fındık fiyatı ile meşgul olurken iç tüketim miktarına bakmayı unutmuş , iç tüketimimizi artırmayı ve çeşitlendirmeyi pas geçmişizdir.
Bizde, iç tüketim fındığın ihraç edilemediği yıllarda aklımıza gelen ve aga nigi reklamlarından oluşan bir olaydır. Neymiş fındık iyi gelirmiş. Hiç iyi geldi diyeni duymadık ama neyse.
Yıllık ortalama 60 bin ton iç fındık ülke insanımız tüketiminde kullanılır. Bazı yıllar bu rakam 30-40 bin tonlara kadar düşer.
Bir bölgesinde yapılan üretim ile dünya fındığının yarısından fazlasının üretildiği ülkemizde yıllık kişi başı fındık tüketimimiz 1 kg altındadır.
Bizim iç tüketimimizin artması ülkemizde kimseyi sevindirmez . Nedeni ise fındığa dayalı sanayi gelişmediği için , iç tüketim demek üreticinin kırıp kavurup yemesi az bir miktarın da kuruyemiş olarak tüketilmesi ve şireli tatlılarda kullanılması demektir.
Halbuki iç tüketimimizin artması demek daha sağlıklı beslememiz , daha yüksek standartlarda tüketim yapmamız demektir.
Daha sağlıklı beslenmeye , fındığın içeriğinde bulunan besinleri almaya, keyifli ürün tüketmeye Hans kadar Hasanın da hakkı vardır.
Sonuç olarak ;
İhracatçılarımız yeni pazarlar bulup fındığımızı değerinde , bir önceki yıldan daha yüksek fiyata ve daha fazla ihraç etmeye çalışırken , yatırımcılarımız yerli ve milli olacak şekilde fındığa dayalı tarımsal sanayiyi geliştirmeye , fındıklı ürünler üretimimizi ve fındık tüketimimizi artırmaya çalışmalı , iç fındık yanında fındıklı ürünler ihracatımızı artırmaya yönelik sanayi yatırımı yapmaya çaba göstermeli,
Üreticilerimiz de fındık alanlarında verimi artırmak için gayret sarf etmeli , daha verimli ve kaliteli fındık üretmeli, sürekli gelişmeli , kuracağı kooperatifler ile birlikte hareket ederek sektörde etkili bir paydaş olmalıdır.
Ancak bunları yapabilirsek fındıkta rekolte- fiyat sarmalından kurtulabilir, 740.000 hektar üretim alanında 600.000 ton rekolte tahminine ( dekara 81 kg ) acaba yüksek mi gösteriyorlar diye düşünmeyiz.
Bunu yapmazsak her sene fındığı alacak mı diye İtalyan ‘ın insafına kalırken, fındığı rekolte fiyat çıkmazından kurtaramayıp , kendi ürettiğimiz fındık bu sene az olsun da fiyat iyi olsun diye dua etmeye devam ederiz.
Hayırlı ve randımanlı sezon geçirmemizi dilerim.
