KAHVERENGİ KOKARCA MÜCADELESİNDE FEROMON TUZAKLARIN ÖNEMİ

Tarımsal üretimde zararlı çeşit sayısı ve miktarı artıp zarar oranı yükseldikçe , teknolojinin de gelişmesi ile duymaya başladığımız yeni kelimelerden biri de feromon sıvılar ve tuzaklar oldu.

Feromon bir canlı tarafından vücut dışına salgılanan ve aynı türün diğer üyeleri tarafından algılandığında, özel bir takım reaksiyonların oluşmasına neden olan kimyasal bileşenlerdir.

Böcek ve zararlıların çiftleşmek amacıyla   birbirini bir noktaya çağırmak için kullandıkları bu çekici kokunun taklit edilerek  bir araya toplanmasını ve imha edilmesini sağlayan düzeneklere feromon tuzak denir.

Feromon tuzaklar, feromon sıvı ve sıvının içine konulduğu , böceklerin toplanmasını ve geri uzaklaşamamasını sağlayan plastik kap olmak üzere iki unsurdan oluşur.

Yazıcı böceklerde çekici feromon sıvı olarak etil alkol sıvısı kullanılmaktadır. Yapılan akademik çalışmalarda % 95 etil alkol + % 1 toluen sıvısı ile yapılan % 96 lık karışımın en iyi sonuçları verdiği görülmüştür.

Ama böcek türü değişince feromon sıvı aynı etkiyi göstermez. Her zararlı için kullanılan feromon sıvı o türün özel sıvısı niteliğindedir.

Bu çekici sıvılar Domates Güvesi için; Tuta absoluta feromonu , Akdeniz Meyvesineği için ; Ceratitis capitata feromonu , Yeşilkurt için Heliothis armigera feromonu gibi Latince isminin devamında feromonu denilerek adlandırılır.

Bu sıvılar çok özel üretim olan sıvılardır. Malesef henüz yerli üretimi de olmadığı için pahalı olmaktadır. Her bir tanesi cep mendili gibi bir muhafazanın içinde ikili paket olarak bulunmakta ağzı açılıp tuzak kaba yerleştirilerek kullanılmaktadır.

Şu anda bir tuzaklık  feromon sıvısı 500 TL civarındadır. Görüştüğüm bayiler bulmakta zorluk çektiklerini yeni gelecek partilerin çok daha pahalı olmasının kesin olduğunu söylemektedirler.

Malzemenin ithal olması, pahalı olması ve ihtiyacın çok olacak olması önümüzdeki dönem taklit ve tağşiş olaylarının işaretçisidir. İnşallah olmaz ama sahte feromon sıvılar piyasada dolanacaktır..

Üreticilerimizin özellikle bahar başlangıcında alacakları feromon sıvıları il ve ilçe müdürlüklerine ,ziraat odalarına danışarak almaları, bildikleri bayilerden almaları kaynak israfını engelleyecektir.

Bir diğer nokta feromon tuzaklar haşerat ile mücadele amaçlı değil , gözlem , tespit ve en uygun ilaçlama döneminin belirlenebilmesi için kullanılan tuzaklardır.

Unutmayalım ki bahar döneminde kurulan tuzaklar etraftaki zararlı popülasyonunu bahçeye çekmekte , bahçeye çekilen zararlıların  bir kısmı tuzak içinde ölürken bir kısmı cezbedici koku ile komşu bahçelerden bahçemize taşınmakta ve tuzağa girmeden etrafa zarar vermektedir.

Bu nedenle yoğun bir şekilde var olan bir zararlı ile sadece feromon tuzaklar ile mücadele edemeyeceğimizi , mücadele zamanı mutlaka zirai ilaçlama yapmamız gerektiğini, bu ilaçlamayı yöredeki diğer bahçe sahipleri ile aynı zamanda yapabilirsek etkinin çok daha yüksek olacağını göz ardı etmeyelim. Yaklaşan kahverengi kokarca tehdidi karşısında uyanık olalım , Tarım il ve ilçe müdürlüklerimiz ile ziraat odalarımızın uyarılarını dikkate alıp , mücadelede etkin olarak rol alalım.

Yoksa işimiz zor.