ON YILDIR ARTIRILMAYAN ALAN BAZLI FINDIK DESTEĞİNİN ANALİZİ

Alan bazlı fındık desteği 2023 yılı için 10 Mayıs 2024 tarihinde 170 TL olarak ödenmeye başlandı.

Alan bazlı fındık desteği ne zaman nasıl  ve kaç lira olarak başladı , süreç içerisinde  ne kadar zam geldi , hep beraber bakalım.

Ülkemizde 1932 yılında  Ziraat Bankası aracılığı ile Buğday yetiştiricilerine yapılan destek ödemeleri ile  başlayan çiftçi destekleri  daha sonra her hükümet döneminde genişledi.

2001 yılında Çiftçi Kayıt Sistemi  (ÇKS)ile tarımsal araziler kayıt altına alınmaya başlandı ve bu yeni sisteme bağlı destekleme ödemeleri başladı.

Mazot ve Gübre desteği, Hububat prim desteği, Pamuk desteği , Alternatif ürün desteği , Yağlı tohumlar desteği ve bir çok destekleme ödemesi yapılmaya başlandı.

26 Ağustos 2009 tarihli resmi gazetede yayınlanan tebliğ uyarınca 2009 yılında Çiftçi kayıt sistemine bağlı destekleme ödemelerine Alan bazlı fındık  destekleme ödemeleri de eklendi.

Bu tebliğ ile fındık bahçesi olan üreticilere 2009 , 2010 ve 2011 yılları için mazot gübre desteği yanında dönüme 150 TL ek destek ödemesi yapıldı. Sonrasında her dekara 2012 yılı için 150 TL , 2013 yılı için 160 TL 2014 yılı için 170 TL ödenmesine karar verildi.

2014 yılından günümüze zam yapılmadı ve 2023 yılı destek ödemesi de 170 TL olarak ödeniyor. 2009 yılında fındık alım fiyatı 3.95 TL , 2023 yılında fındık alım fiyatı 82.5 TL açıklanmıştı.

2009 yılında dönüme 7.50 TL MGD ödenirken 2023 yılında dönüme 107 TL MGD ödemesi yapıldı.

2009 yılından günümüze 14 yılda fındık alım fiyatı  21 kat , mazot fiyatı 20 kat , mazot gübre desteği 14 kat artarken alan bazlı fındık desteği yalnızca %14  arttı.

2009 yılında 1 dönüme  ödenen alan bazlı destek ile 60 litre mazot alınırken 2024 yılında ise ancak 3.5 litre   mazot alınabiliyor.

Doğal olarak Alan bazlı fındık desteği ödenmeye başladığı yıllardaki üreticiye nefes aldıran destek halinden çıkıp üreticinin ufak tefek borçlarına bile yetmeyen cep harçlığı haline döndü.

Peki Alan bazlı fındık desteğinin bu kadar hareketsiz bırakılmasının , 2014 ten beri hiç artırılmamasının ardındaki gerçek sizce ne olabilir ?

Bu konuda biraz araştırma yapınca bu durumun nedeni olarak iki problem ortaya çıkmaktadır. Bunlardan ilki dikili tarım ürünlerinden sadece fındık ürününe alan bazlı destek veriliyor olması ve ikincisi kanunen yasak olmasına rağmen % 6 ve altında eğime sahip arazilerde de yoğun olarak fındık bahçeleri tesis edilmiş olmasının getirdiği problemler.

Diğer bölgelerin siyasetçileri bu durumu Karadeniz Bölgesi lehine alınmış pozitif ayrımcılık olarak görüyor ve kendi bölgelerindeki dikili tarım ürünlerine de aynı şekilde alan bazlı destek verilmesini talep ediyorlar.

Yıllık 1 milyar dolardan fazla ihracat geliri sağladığımız fındık ürünümüzde verilen bu alan bazlı destek gelecek yıllarda nasıl olacak , stratejik ürünümüz yurt içi siyasete kurban mı verilecek yoksa daha da artırılarak üreticiye nefes mi aldıracak hep beraber göreceğiz.

Haber Yorum Özdal ALAS