Geçtiğimiz yıl havaların sürekli bulutlu olması , güneşli gün sayısının az olması fındık ocaklarımız da yosun ve liken oluşumunu tetikledi. Özellikle kuzeye bakan ve dere yataklarında bulunan bahçelerde daha fazla var.
Yosun ve liken ortamın nemi ile beslenebilen kökleri olmayan bodur bitkilerdir. Ağaç kabukları üzerinde yayılmaya başladıklarında çok hızlı ilerler. Özellikle rüzgar almayan , hava sirkülasyonunun az olduğu bahçelerde ve kuzeye bakan yamaçlarda görülürler.
Geliştikleri ortamlarda çeşitli zararlılara ve patojenlere de barınak sağlar. Likenler yavaş gelişim gösterip genel olarak yaşlı dallar üzerinde yayılırken, yosunlar çok hızlı büyür ve genç ağaçta bile gelişir. Her iki canlının da varlıklarının temel koşulu yüksek nemdir.
Yosun ve likenlerin yoğun olduğu ocaklarda, ağaç kabuğu ve odun içindeki doku solunumu engellenir;
Yosun ve likenler asit salgılar, yerleştikleri ağacın büyümesini ve gelişmesini engeller;
Yosun ve likenlerin içerisinde zararlılar ve haşeratlar barınma imkanı bulurlar.
Fındık ocaklarımızda yosun ve liken oluşumunu istemiyorsak bahçemize güneşin girmesini ve rüzgarın dolaşmasını sağlamalıyız. Güneş alan ve havalanan bahçelerde mantar sporları daha zor ürerler.
Bunun için de budama faaliyetine önem vermeli , hastalıklı ve yaşlı dalları kesmeliyiz. Kestiğimiz dalları bahçede bırakmamalıyız. Sonbahar da dökülen yaprakları ve bahçe artıklarını mutlaka temizlemeli , bahçeden uzaklaştırmalıyız.
Yosun ve liken oluşumu olan bahçelerde yaprak dökümünden sonra budama ve bahçe temizliğimizi yapmanın ardından yosun ve likenlerin gelişimini engellemek için kimyasal ilaçlar ile de ilaçlama yapılmalıdır.
Bunun için bordo bulamacı veya gülleci bulamacı kullanılabileceği gibi demir sülfat veya bakır sülfat ile hazırlanmış anti viral ve anti fungus ilaçları ile de ilaçlama yapılabilir. Bu ilaçlamalar da ağaç yüzeyleri ile beraber Ocak diplerine ve yerlere de ilaç püskürtülmesi faydalı olacaktır.
Tedbir alınıp ilerlemeleri durdurulmaz ise yosun ve likenlerin zamanla bahçelerimizin çürümesine ve verimsiz hale gelmesine neden olacağı , zamanla mantar sporlarının köklerini çürüterek ağaç kaybına neden olacağı, ileri düzeyde zarar verdiklerinde bahçedeki odunsu dokunun tamamen kaybına sebep olacağı unutulmamalıdır.