Son günlerde fındık fiyatlarında meydana gelen düşüşün nedenleri konusunda farklı görüşler ortaya atılıyor.
Bunlardan birincisi piyasayı ele geçiren yabancı firmanın tüccarı kıskaca alması. İkincisi alivre denilen önceden satış. En önemlisi de tüccarın zar zor alabildiği kredinin faizinin anormal şekilde artmış olması.
Fındık piyasası zaman zaman yükselse de bazı bilinçli müdahaleler fiyatın düşmesine yol açıyor. Zararını da üretici çekiyor. Sezon başında 100 lira sınırını aşan fındık fiyatı son birkaç gündür 88 -90 TL. seviyesine gerilemiş durumdu. Fındıktaki fiyat dalgalanmalarına, Türkiye piyasasını büyük ölçüde kontrol eden Ferrero’nun açık ve kapalı müdahalelerinin yol açtığı iddia ediliyor. TMO’nun fındık alımında nazlı davranması ve ödemeleri 1 aylık süre bekleterek yapması ile bütün çabalarına ve kolaylıklar göstermesine serbest piyasanın üstünde fiyat vermesine karşın Fiskobirlik’in beklenen performansı gösteremiyor olması da fiyat düşüşünde önemli etkenler.
TEKELCİ FİRMA VE FAİZ ETKİSİ
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça konuyla ilgili olarak Ordu Olay Gazetesi’ne açıklamalarda “Eylül ayının sonlarında fındık fiyatları serbest piyasada düşüş eğilimine geçti. Bunun en büyük sebebi bana göre işini düzgün yapan tüccar ve manavın sıkıntıya sokulmasıydı. Bu dönemde alınan kararlar sonucunda krediye ulaşmak artık çok zor ve ulaştığınız kredinin faizleri çok yüksek dolayısıyla sermaye sıkıntısı çeken tüccarımız, manavız ve sanayicimiz krediye ulaşsa bile çok yüksek faizlerden krediye ulaştılar. Bu ulaştıkları kredilerin de devre faizlerinin ödenme zamanı Eylül ayının sonuydu. Sermayesinde sıkıntı olan sermayesi yeterli olmayan bu kesimin bir şekilde bu ticaretin de sıkıntıya sokmaması için bu devre faizinin ödenmesi gerekiyordu ki, bana göre tekelci firma ve Türkiye’deki iş birlikçileri işini düzgün yapan tüccar, manava ve sanayiciyi bir operasyon yaptı. Bu dönemde ve elinden fındığını ucuza çıkarma hamlesi yapıldı. Tabi bu hem dolayısıyla üreticiyi de etkilemiştir” diye konuştu.
ÜRETİCİ OYUNA GELMEDİ
Fındıkta büyük bir alivre (peşin satış) yapıldığının söylentilerinin de ayyuka çıktığını belirten Akça, “Türkiye’deki iş birlikçisi tekelci firmanın bölgemizdeki bir firma hakikaten yüklü bir alivre yaptığını ve tüm fiyatlara alivre yaptığını biz de duyuyoruz. Onun akabinde de tekelci firma bu iş birlikçisine bir şekilde menfaat sağlaması için fiyatları bir miktar aşağı çekmiştir” değerlendirmesinde bulundu. Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen üreticinin oyuna gelmediğini ve ürününü fiyat yükselmeden pazara indirmediğine dikkat çekti.