Son iki yıldır gelen zamlardan sonra fındık üreticilerimizin karar vermekte zorlandığı en büyük konulardan birisi fındık bahçelerinde olması gerektiği şekilde gübrelememi yapalım , yapıyormuş gibimi davranalım yoksa “bu sene idare eder” deyip seneye mi bırakalım konusudur.
Maalesef gözlemleyebildiğim kadarı ile üreticilerimizin büyük çoğunluğu kış gübrelemesini yani fosforlu ve iz elementli gübrelemeyi pas geçti. Kış gübresi attınmı diye sorduğum çok sayıda üretici sadece fiyatlardan sitem etti ve atmadığını söyledi.
Genel olarak üretimin az olması sezon bitiminde fiyatların oluşmasında en etkili etkendir. Fındık az olursa fiyat yüksek olur. Sorun da burada başlar. Fındığımız olması gerekenin 1/3 ü kadar oluyorsa fiyat 2 kat da artsa biz üretici olarak zararda oluruz. Bu durumda bizim az fındık toplamamız daha iyi gelir sağlamaz.
Kış gübrelemesi diye bahsettiğimiz fosfor, potasyum ve iz elementler ile yapılan gübreleme 3-4 yılda bir yapılsa da azotlu gübreleme her sene yapılması gereken bir faaliyettir.
Azotlu gübreleme toprak yapısı incelendikten ve toprak analizi yapıldıktan sonra tavsiye edilen miktarlarda Mart ve Mayıs ayında yapılır. Önerilen gübrenin yarısı Mart ayında kalan yarısı da Mayıs ayında atılmalıdır.
Gübreleme genelde serpme şeklinde yapılıyor olsa da ideal olan gübreleme bitki taç izdüşümüne 3-4 noktadan gömülerek yapılması veya bitki taç izdüşümüne serilen gübrenin çapa makinası ile toprağa karıştırılmasıdır.
Doğru gübreleme de fındık için en iyi gübrelerden olan organomineral gübrelerde kullanılabilir. Organomineral gübreler Azot, Fosfor, Potasyum gibi besin elementlerinin organik katkı maddeleri ile karıştırılması ile elde edildiği için gübrelemede toprağa besin elementlerini verirken toprak canlılığını ve organik madde oranını da artırmış oluruz.
Azotlu gübrelerin gömülmemesi veya toprağa karıştırılmaması, araziye serpilip yağmurlar ile erimesinin beklenmesi halinde gübrenin bir kısmı ziyan olmakta ve bahçelerimizde çok yoğun yabancı ot gelişimi olmaktadır. Yabancı ot gelişiminin fazla olması durumu da işçiliği oldukça artırmaktadır.
Gübrelemenin öneminden ve Azotlu gübrelemenin ne zaman ve nasıl yapılması gerektiğinden bahsettikten sonra makro besin elementi olan Azot ne işe yarar, faydaları nelerdir bir bakalım.
Azot, su ile birlikte kıtlığı en fazla çekilen besin elementidir. Bu yüzden daha çok bitki büyümesini kontrol eden besin elementi olarak karşımıza çıkar.
Toprağın ana kayasında ve ana kayadan gelen anorganik ana materyalde azot bileşikleri yoktur. Azotun doğadaki kaynağı atmosferdir.
Toprakta bulunan azotun ana deposu ise organik maddedir. Toprakta bulunan organik maddenin zamanla parçalanması sonucunda içinde bulunan azottan bitkiler faydalanabilir.
Dünya topraklarının büyük bir bölümünde azot noksanlığı söz konusudur. Organik madde miktarı çok düşük olan ülkemiz toprakları azot bakımından da oldukça fakirdir.
Proteinlerin ve klorofilin sentezinde azotun etkisi çok büyüktür. Bitki hücre duvarının temel yapı taşıdır. Köklerin solunumunda, çiçeklenmenin zamanında gerçekleşmesinde, meyvenin (tohumun) oluşma ve olgunlaşmasında azotun rolü çoktur.
Azotça iyi beslenen ağaçların zararlılara karşı direnci de artmaktadır Bitkide yeni hücrelerin oluşumu için azot gereklidir. Azot noksanlığında bitkilerde büyüme oranı düşer. Bitkinin özellikle vejetatif gelişmesini olumsuz etkiler. Yaprak ve gövde sistemi oldukça zayıflar. Benzer olarak kök gelişmesi ve özellikle köklerde dallanma zayıflar. Çiçeklenme ve meyve tutma oranı azalır ve meyveler küçük kalır.
Bitkilerin genel görünümleri koyu ve canlı yeşil yerine, açık yeşil bir hal alır. Yaprak alan indeksi düşer ve fotosentez olayı daha az gerçekleşir. Noksanlığın daha ileri boyutlarda olması halinde, yapraklarda kloroz görülür. Kloroz, yaprağın homojen olarak sararması şeklinde ortaya çıkar. Azot noksanlığı arttığında, yapraklar kahverengine dönüşür ve ölür.
Azot fazlalığı bitkinin vejetatif (yaprak, kök ve gövde , dal) gelişme periyodunu uzatır, çiçeklenmeyi geciktirir ve şeker sentezini azaltır. Meyvelerde geç olgunlaşmaya neden olur. Fazla azot, hastalıklara (özellikle mantar hastalıklarına) dayanıklılığı azaltır. Ayrıca fazla azot bitkilerin kırılmaya karşı dirençlerini azaltırken, hasat zamanının gecikmesine de neden olmaktadır.
Eğer üşenmediniz ve buraya kadar okudu iseniz neden fiyatının yüksek olması ve hayat pahalılığından dolayı bahçelerimizde azotlu gübrelemeyi yapmak için kararsız kalmayın yazmamın nedenini anlamışsınızdır.
Almadan vermek Allah a mahsustur diyen atalarımız, Ne verirsen elinle, o gelir seninle demişler. Bugün fındığa gübreyi verirsek yarın hasadı iyi yapacağız bu kadar net.
Tüm üreticilerimize bol ürünlü ve yüksek randımanlı fındık toplanacak bir sezon dilerim.
