51 il belediyesinin statüsü büyükşehir olacak

AK Parti’nin üzerinde çalıştığı yeni yerel yönetimler düzenlemesinde, 81 ilin tamamının “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi planlanıyor. Kurgulanacak yeni sistemde, Türkiye’de yalnızca “il belediyesi”ne sahip olan 51 şehirde artık merkez ilçe için seçilen belediye başkanı, il belediyesini değil yalnızca merkez ilçeyi yönetecek. Merkez ilçeler de dahil olmak üzere tüm illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyeleri kurulacak. Büyükşehir belediyesi aracılığıyla kentin bütün olarak planlanması sağlanacak.

Mevcut durumda Türkiye’de toplam nüfusu 750 binden fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebiliyor. Türkiye’de büyükşehir statüsünde 30 il bulunuyor. AK Parti’nin, 3 yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı yerel yönetimler düzenlemesinde daha önce büyükşehir statüsü için nüfus şartının aşağıya çekilebileceği ifade ediliyordu. Ancak önceki gün AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında yeniden gündeme gelen düzenlemede 81 ilin de “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi üzerine çalışma yapılması kararlaştırıldı.

Büyükşehir olmayan illerde yer alan köylere götürülecek hizmetlerin il özel idareleri tarafından yürütülmesinin, “devlet hizmeti” bakımından sıkıntılara neden olduğu ifade edilirken, yeni kurgulanacak sistemde illerde “tek tip” yönetim sistemine geçilmesi planlanıyor. Yeni sistemde Türkiye’de “il belediyesi” bulunan 51 şehirde artık merkez ilçe için seçilen belediye başkanının, il belediyesini değil yalnızca merkez ilçeyi yönetmesi; merkez ilçeler de dahil olmak üzere tüm illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyelerinin kurulması öngörülüyor.

Çalışmaya göre büyükşehir belediyeleri, kenti tek merkezden bir bütün olarak planlayacak. Bu kapsamda büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında yeni bir “yetki alanı” düzenlemesine gidilecek. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon plânları, ulaşım ana planı, yol yapımı gibi konularda makro planlamaları yapacak, ilçe belediyeleri ise çöp toplama, mezarlık hizmetleri gibi “gönül kazanacak” mikro işlerle uğraşacak.

Ancak 51 ilin de büyükşehir statüsü kazanması halinde bu illerdeki vatandaşlardan toplanacak emlak vergisi, vatandaşa ekstra bir mali yük getireceği gerekçesiyle tartışma konusu. Mevcut durumda büyükşehir belediye sınırları içindeki gayrimenkullerin emlak vergisi, yüzde 100 zamlı olarak alınıyor. Düzenlemenin hayata geçmesi durumunda 2012’de yapılan “büyükşehir” düzenlemesine benzer şekilde 51 ilde de emlak vergisi konusunda bir süreliğine ertelemeye gidilebileceği ifade ediliyor.